Met de introductie van het Vlaams Woninghuurdecreet op 1 januari 2019 werd de maximale hoegrootheid van de geldelijke huurwaarborg opnieuw op drie maanden huur gebracht. Om kandidaat-huurders, die het moeilijk hebben om dat bedrag te financieren, te helpen, werd het systeem van de huurwaarborglening ingevoerd. Daar hebben in 2019 reeds meer dan 4.000 huurders gebruik van gemaakt. In het Vlaams Parlement blijft het ondertussen een symboolkwestie. De linkse partijen dringen consequent aan voor een verlaging naar twee maanden. Minister Diependaele verzet zich daar tegen en houdt vast aan de nieuwe regeling.
Zowel PVDA, Groen als sp.a komen met de regelmaat van de klok in de commissie Wonen terug op het thema van de huurwaarborg. Met telkens als voornaamste argument dat de optie van een huurwaarborg van drie maanden de toegang tot kwalitatieve huisvesting een stuk moeilijker maakt voor huurders met een zwakker financieel profiel.
Bij de meest recente bespreking was het PVDA-parlementslid Tom De Meester die meer informatie vroeg over de werking van de huurwaarborglening. Achterliggende filosofie: het bereik daarvan is te beperkt en dus moet de maximale geldelijke waarborg terug naar twee maanden.
Minister Diependaele is het daar niet mee eens: ‘Beide maatregelen houden elkaar perfect in evenwicht. De huurwaarborglening compenseert de hogere drempel voor toegang tot de private huurmarkt meer dan voordien het geval was. Door de verhoging van de huurwaarborg zullen private verhuurders sneller geneigd zijn om aan minder kapitaalkrachtige huurders te verhuren, wat de toegang net vergemakkelijkt.’ De wijziging naar drie maanden was een belangrijke maatregel om uitval aan huurwoningen tegen te gaan en dus het aanbod op peil te houden of te verhogen.
De minister verwijst ook naar de situatie voor 2007, toen het maximum eveneens drie maanden bedroeg. Dit zonder dat er een huurwaarborglening tegenover stond. En, het bereik van de huurwaarborglening is niet beperkt tot wie drie maanden huur betaalt. Iedereen kan er beroep op doen.
De waarborg samenstellen is niet hetzelfde als een betaling: ‘Het zijn ook geen verloren uitgaven. Die perceptie mag je niet ophangen. Het is niet iets dat men moet betalen, het is iets dat aan de kant wordt gezet en dat je achteraf terugkrijgt als alles natuurlijk in orde is, als je geen betalingsachterstand hebt, als je geen schade hebt aangericht.’
Nuttig om te weten is dat huurders die gebruik maken van de huurwaarborglening maandelijks gemiddeld 64,95€ afbetalen. Het minimale bedrag is 9,90€. Hier betreft het een bijzondere situatie waarbij in onderling overleg tussen de huurder en de administratie een lager afbetalingsritme werd overeengekomen. Het maximale bedrag is 125€ per maand.
De minister krijgt bij zijn argumenten vocale steun vanwege Open VLD, bij monde van liberaal parlementslid Mercedes Van Volcem. Zij wijst onder meer op het feit dat een verhuurder pas richting de rechtbank kan stappen voor een ontbinding indien de huurder drie maanden huurachterstal heeft. Vervolgens duurt het nog even alvorens er ook effectief een vonnis is. Dat moet dan betekend en uitgevoerd worden, waar ook tijd over gaat. Huurachterstal van vijf of zes maanden is eerder regel dan uitzondering: ‘Dan is die huurwaarborg van twee maanden eigenlijk echt veel te weinig. Wie draait er dan voor op? Dat is de verhuurder die met die vier maanden zit. Daar was veel kritiek op.’
Conclusie: de maximale hoegrootheid van de huurwaarborg blijft een hot button-issue, met een duidelijke links-rechtse breuklijn. Dat is op zich jammer, want het doel van de huurwaarborglening was net om de divisies te overstijgen. De Vlaamse Regering houdt de lijn aan: aan de regeling inzake de huurwaarborg zal deze legislatuur niet geraakt worden. Maar, de contestatie vanuit de linkse oppositie blijft. Het debat is voorlopig here to stay.
Bron: VOU nr. 1345 van Tom De Meester (PVDA), commissie Wonen dd. 13 februari 2020.
Dit artikel kadert in de katern 'Uit het parlement', die iedere week in Vastgoedflitsen verschijnt. Deze katern focust op parlementaire verslaggeving, door in te zoomen op topics die daar besproken werden en die relevant kunnen zijn voor de vastgoedmakelaar, syndicus, rentmeester, ... Het gaat dus niet om juridische artikels in de strikte zin. Soms kan er juridische informatie in vervat zitten. De insteek is echter telkens deze van parlementaire verslaggeving of eventueel rapportering van interessante studies, publicaties en cijfers.
