Een toeristisch verhuurkantoor legde ons naar aanleiding van de reglementering inzake reizen/bestemming/zoneringen het volgende scenario voor:
Een toerist boekt in de eerste helft van september een vakantiewoning aan zee. In de tweede helft van augustus keert de huurder terug uit een zone die plots onder code rood werd geplaatst. De huurder dient derhalve verplicht in quarantaine te gaan en mag niet naar de kust komen. Is dit overmacht? Blijft het huurgeld verschuldigd? Hebben wij het recht om toch de huursom op te eisen?
Voor het antwoord zijn een aantal zaken van belang.
Vooreerst wat de annulatieverzekering betreft: Protections geeft uitdrukkelijk aan dat de annulatieverzekering niet tussenkomt in geval van terugkeer uit een rode zone. Ze beroepen zich hierbij op het feit dat epidemieën/pandemieën niet in de polis inbegrepen zijn.
Recent is wel de hiernavolgende verduidelijking op de website van Protections toegevoegd:
TOELICHTING OVER HET CORONAVIRUS:
Volgend op voorgaande communicatie en addendum aan de algemene voorwaarden, wensen wij te verduidelijken dat de uitsluitingen voor epidemie en pandemie gelden voor zover deze toestand wordt bevestigd door een negatief reisadvies op de website van de FOD Buitenlandse Zaken. Indien er geen epidemie of pandemie is in het land van vertrek of bestemming wordt een besmetting met Covid-19 beschouwd als een ziekte en blijft de dekking van kracht.
Dus: als er geen negatief reisadvies is in het land van vertrek of bestemming en je wordt ziek door COVID, dan geldt dit als ziekte en dus als geldige grond voor annulatie. In en naar België is zo’n negatief reisadvies er niet (de FOD Buitenlandse Zaken spreekt zich over België helemaal niet uit).
Verder: als de huurder begin augustus vertrokken is naar een gebied met code oranje (bij code rood was vertrek zelfs niet toegestaan), dan was hij zich ten volle bewust van het feit dat het om een potentieel risicogebied ging. In dat geval lijkt het ons dat de huurder het risico op eventuele quarantaine na terugkeer zelf draagt en dat hij zich bezwaarlijk kan beroepen op overmacht om de huur niet te moeten betalen.
Moeilijker is het wanneer een huurder terugkeert uit een groen gebied, dat tijdens zijn verblijf plots rood wordt gekleurd. Ook dan echter was het risico voor de huurder ingevolge zijn eerdere buitenlandse reis niet nul. De coronasituatie is immers gekend, evenals het risico op uitbraken en het feit dat de FOD Buitenlandse Zaken de kaart dagelijks actualiseert/moet actualiseren.
Het zou dan verregaand zijn indien de huurder zich volledig op overmacht zou proberen beroepen, nog los van het feit dat die steeds wederzijds is. De omstandigheden zijn nu toch anders dan voor 8 juni. Er is immers niet langer een verbod op de opening en uitbating van logies. Dus, de verhuurder kan perfect aan zijn leveringsplicht voldoen en is er helemaal niet voor verantwoordelijk dat de vakantie niet kan doorgaan. Indien de huurder ervoor kiest om op reis te vertrekken in de huidige situatie dient hij zelf het risico te dragen voor het geval het desbetreffende gebied naderhand rood zou worden ingekleurd. Er hangt immers steeds een min of meer berekend risico vast aan deze keuze.
Het begrip overmacht veronderstelt dat er werkelijk sprake is van een onvoorzienbare en onoverkomelijke gebeurtenis. Aan het volstrekt onvoorzienbaar karakter van deze gebeurtenis is o.i. niet voldaan indien de huurder in huidige tijden beslist om op vakantie te vertrekken, wetend dat de kaarten met risico inkleuring dagelijks kunnen wijzigen. De situatie is dan ook niet te vergelijken met de situatie van bij aanvang van de lockdown, waar het juridisch beter te verdedigen was om de situatie van tijdelijke overmacht in te roepen, ook al is en blijft het dus een geval waar we vooralsnog niet kunnen terugvallen op concrete casuïstiek.
Een plicht tot volledige terugbetaling bestaat sowieso niet, tenzij men als kantoor bij wijze van commerciële strategie daarvoor opteert. Door op buitenlandse reis te gaan, zelfs naar een groene zone, heeft de huurder een risico gelopen. Daar mag hij/zij op gewezen worden. Zelfs moest de uitkomst zijn dat er sprake is van een overmacht en dat er dus nood is aan een oplossing om deze overmacht op een voor beide zijden evenwichtige wijze af te wikkelen, zouden we adviseren om dit als argument opwerpen.
Een contractuele clausule waarbij het risico op de onmogelijkheid tot huren door een verplichte quarantaine ten laste wordt gelegd van de huurder, zeker in geval van terugkeer uit een rode zone, kan in deze mogelijks een meerwaarde bieden. Nog los van de vraag of dergelijke clausule stand zou houden in de rechtbank, kan die clausule alvast een didactisch doel dienen en mogelijks al wat discussies vermijden.
